Ceviz Fidanlarında Tozlayıcı Türlerin Önemi

Aşılı ceviz fidanları, yerli türler ve yabancı türler olmak üzere ikiye ayrılabilir. Ancak birçok ceviz türü, kendi kendini tozlama konusunda yetersiz kalmaktadır. Bu durumda yapılması gereken şey, ceviz fidanını tozlayıcı türü ya da türleri ile seçmek olacaktır. Bu sayede bahçenizden alacağınız verimi artırabilirsiniz.

Ceviz Tozlayıcı Türleri

Her bir ceviz türünün farklı tozlayıcı türleri yer almaktadır. Örnek verecek olursak:

• Chandler ceviz fidanının tozlayıcı çeşitleri: Franquette ve Cisco
• Fernor ceviz fidanının tozlayıcı çeşitleri: Fernette ve Franquette

çeşitleridir. Bu çeşitlerin detaylı listelerine internet üzerinden rahatlıkla erişebilirsiniz. 

1. Neden Tozlayıcı Gerekir?

Ceviz ağaçlarında, erkek ve dişi organlar farklı bölgelerde yer almaktadır. Bunun anlamı, tek çeşidin tek eşeyli olduğudur. Eğer erkek ve dişi organlar tek bir bahçede yer almazsa, cevizde tozlaşma görülmez. Bundan dolayı, ana türün %5 ile %10 arasında tozlayıcı türü de dikilmelidir. Dikim bu seviyelerde olmazsa, yetersiz tozlaşma meydana gelecektir ve verim de azalacaktır. 

1. Fazla Tozlaşma Zararlı mıdır?

Ceviz ağaçlarında tozlaşmanın iyi olup olmadığını anlamak için, tozlaşmanın en yüksek olduğu dönemde çiçeklerin kontrol edilmesi gerekir. Püsküllerde meydana gelen tozlaşma, detaylı inceleme yapmadan da gözle görülür bir şekilde belli olur. Eğer iyi bir tozlaşma olduysa, püsküllere dokunduğunuzda tozların havaya saçıldığını görebilirsiniz.

Yetersiz tozlaşmanın yetersiz verime neden olduğunu söylemiştik. Buna ek olarak fazla tozlaşma yani fazla döllenme de verimi düşürür. Bu nedenden dolayı tozlayıcı tür oranına dikkat etmekte büyük bir fayda bulunmaktadır. Daha fazla verim almayı düşünerek daha fazla tozlayıcı tür dikilmesi tam aksine verimin düşmesine ve hasadın azalmasına neden olabilir. Yetersiz döllenme ve aşırı döllenme, meyve oluşumunu olumsuz etkiler. 

1. Tozlaşma Nasıl Gerçekleşir?

Söz konusu ceviz ağacı olduğunda, tozlaşma hava yoluyla gerçekleşmektedir. Yani böceklerle meydana gelen tozlaşma, ceviz ağaçlarında söz konusu değildir. Bu nedenle bahçenin konumu da tozlaşma açısından oldukça önemlidir. Eğer rüzgarların estiği yöne doğru tozlayıcı dikimi yapılırsa, başarılı bir tozlaşma dönemi yaşanacaktır. 

1. Tozlaşma Neden Önemlidir?

Meyve üretimi açısından tozlaşma çok kritik bir süreçtir. Zamanla olgunlaşan ve rüzgar sayesinde dağılan erkek organ, dişi organla buluşur. Bu buluşma sayesinde döllenme meydana gelir. Çiçekte meydana gelen bu döllenme sayesinde meyve gelişecektir. Gelişen meyve de hasat zamanında daha fazla verim almanız için gereklidir. Eğer bu süreç iyi ayarlanmamışsa, cevizden elde edilecek verim tatmin etmeyebilir.

Tozlaşma her ne kadar önemli olsa da zorunlu değildir. Yani tozlayıcı türler ekilmediği durumlarda da cevizde meyve üretimi meydana gelir. Zira ceviz ağaçları belli bir oranda kendilerini tozlayabilir. Ancak tozlayıcı türlerin ekildiği ve ekilmediği bahçeler, verim açısından çok net bir biçimde farklılık göstermektedir. 

1. Neden Belirli Türler Dikilmelidir?

Tozlayıcı seçimi tesadüfi değildir. Bunda en büyük belirleyici etken, polen saçılımı ile dişi organ oluşumu sürecidir. Dişi organ oluşumu sürecinde polen saçılımı sayesinde iyi bir tozlaşma oranı elde edilebilir. Bu durumun verime etki ettiğini daha önce de belirtmiştik. Chandler cevizi, ilkbahar geç donlarına karşı daha etkili bir türdür zira nisan ortası gibi dişi organ oluşumu başlar. Bu sayede dişi organlar yani çiçekler, geç donlara karşı korunaklı bir yapıya sahip olur. Ek olarak genetik faktörlerin de geç donlara karşı dayanıklılığı artırdığı bilinmektedir. 

Chandler ceviz türünün tozlayıcı türleri olan Cisco ve Franquette ise tam bu dönemlerde polen saçılımı yaparlar. Yani döllenmenin en yüksek seviyelerde olduğu dönemde polen saçılımı gerçekleşmiş olur. Bu zaman farkları, ana türlerin tozlayıcı türlerini belirlemektedir. Bu nedenle doğru seçim yapması gerekir. Eğer tozlayıcı türden farklı bir tür, tozlayıcı olarak dikilirse bu durumda zaman farklılıkları söz konusu olacaktır.

Zaman farklılıkları, polenlerin dişi organlar oluşmadan önce ya da döküldükten sonra yayılması durumuna neden olabilir. Bu gibi durumları ortadan kaldırmak adına fidan almadan önce iyice araştırma yapılması gerekmektedir. Bahçe dikimi sırasında da farklı renkte boyanmış fidanların (tozlayıcı türlerin) iyi bir konumda dikilmesi gerekir. Fidan dikim sıklığı ne olursa olsun, mutlaka %5 seviyesinde yani 20 fidanda 1 tozlayıcı fidan türü olacak şekilde dikim yapılmalıdır.

Kaynak